Veen (hoogveen) bestaat uit resten van planten en die in een zuurstofarm (anaëroob) milieu voor een deel zijn omgezet.
In een zuurstofarm milieu vergaan de plantenresten niet en stapelen deze plantenresten zich op. Onder de omstandigheden waarbij het grondwater hoog is zullen de plantenresten veranderen in veen.
Hoogveen ontstaat in voedselarm regenwater en dit is te meten doordat de pH laag is (pH 3 - 4,5) en het bevat geen plantenvoedende stoffen. Hoogveen bestaat voornamelijk uit sphagnum (ook wel veenmos genoemd).
Sphagnum groeit (onder ideale omstandigheden) 1 cm per jaar en na inklinking blijft er dan ca. 1 mm materiaal (veen) over.
Veentypen
Er zijn verschillende veentypen - deze worden vaak ingedeeld in 5 typen:
- Veenmosveen: jong en weinig verteerd sphagnumveen. Het is licht van kleur en droog veenmosveen kan gemakkelijk 9x zijn eigen gewicht aan water opnemen.
- Turfstrooisel: dit wordt ook wel turfmolm genoemd en wordt gewonnen uit het bovenste gedeelte van het veenpakket. Het heeft een donkere kleur dan veenmosveen en bestaat uit een mengsel van veenmossen.
- Bontturf: dit is de overgangslaag tussen witveen en zwartveen. Dit veen is verder verteerd en kan minder water vasthouden dan type 1 en 2. De kleur ligt tussen witveen en zwartveen in, vandaar de naam bontturf.
- Tuinturf: dit is doorvroren zwartveen. Het wordt veelal in Duitsland gewonnen uit het onderste gedeelte van het veenpakket. De bovenste lagen (type 1, 2 en 3) zijn dan al verwijderd. Tegenwoordig wordt tuinturf ook gewonnen uit de Baltische Staten, alleen deze tuinturf heeft andere eigenschappen dan de Duitse tuinturf. Met betrekking tot het doorvriezen van zwartveen zal later een speciaal artikel aandacht worden besteed.
- Zwartveen: dit type veen is eigenlijk niet geschikt voor potgrond en wordt geproduceerd voor een andere industrie (wordt vaak nog gebruikt om kachels te laten branden).
